Siemiechów, wieś wchodząca w skład gminy Gromnik, powiat tarnowski, leży nad potokiem Brzozowskim (prawy dopływ Dunajca) i przy drodze krajowej Gromnik – Zakliczyn. Siemiechów graniczy na zach. z Faściszową, na wschód z Gromnikiem, na płd. Z Brzozową a na północy przez duży bukowy las z Lubinką i jest drugą co do wielkości miejscowością z gminie (1848 mieszkańców). Wieś leży w obrębie Pogórza Rożnowskiego wchodzącego w skład regionu geograficznego Pogórza Karpackiego.  Cały obszar gminy jest dość mocno rozczłonkowany doliną rzeki Białej o  kierunku północ – południe, a także mniejszymi dolinami potoków płynących do Białej i Dunajca. Jedną z tych okolic stanowi  tzw. Obniżenie Siemiechowskie. W zachodniej jej części, nad potokiem Brzozowianka, znajduje się największe obniżenie  wynoszące 215 m n.p.m. Rzeźbę terenu gminy Gromnik określa się jako wysokofalistą, a największe różnice wysokości  względnych przy najmniejszych odległościach w płaszczyźnie pionowej – występują m.in. w północno-zachodniej części  Siemiechowa. Ta część obszaru posiada rzeźbę wysokofalistą pagórkowatą. Tutaj znajduje się też najwyższe wzniesienie  terenu (461 m n.p.m.), które stanowi część wzniesień ciągnących się od Wróblowic po okolice Lichwina i będącym jednym z  najwyższych na terenie Pogórza Rożnowskiego. Obszar Siemiechowa – podobnie jak i gminy Gromnik – odznacza się  urozmaiconą budową geologiczną i rzeźbą, co wpływa na różnorodność zbiorowisk roślinnych. Wyodrębnić tu można m.in. lasy  bukowe (buczyna karpacka), lasy mieszane oraz fragmentarycznie występujące w Siemiechowie łęgi olszowo-jesionowe.

 

SIEMIECHÓW – RYS HISTORYCZNY

 

Siemiechów – wieś na Pogórzu Karpackim – jest miejscowością bardzo starą.  Osadnictwo na Pogórzu Karpackim rozpoczęło się już w początkach historycznych dziejów naszego państwa i było typem  rozproszonym. Akcja osiedleńcza rozwinęła się szczególnie w XIII wieku. Prowadzona ona była przez klasztor benedyktyński w Tyńcu, do którego należała wówczas parafia Siemiechów.

Najsilniejszy rozwój przeżywa osadnictwo na tych terenach za Kazimierza Wielkiego i związane było z drogami handlowymi na Ruś oraz szlakiem handlowym od Bałtyku do Węgier. W organizacji osadnictwa tego obszaru dużą rolę odgrywały parafie kościelne. Granice parafii przebiegały przeważnie grzbietami górskimi.

Według Jana Długosza (L. B. III 216) wieś Siemiechów miała parafię i należała dawniej do opactwa tynieckiego na mocy przywileju Kazimierza Wielkiego z 1354 roku, „ale ją Spytek z Melsztyna przemocą odebrał klasztorowi, niedługo przed bitwą pod Worską w 1398 r., w której poległ i słusznie utracił swoje, który zajął cudze”. W drugiej wzmiance (II, 276) milczy Długosz, iżby Siemiechów należał do opactwa tynieckiego.

„… W 1581 r. Siemiechów ze sołytstwem należał do Siemiechowskiego i liczył 25 łanów kmiec., 10 zagród bez roli, 3 komorników z bydłem, 8 bm bydła, 4 rzemieślników i 11/ 2 łana sołtysiego (…). Siemiechowskie starostwo niezagrodowe, w woj. Krakowskim podług spisów podskarbieńskich z roku 1770 obejmowało wieś Siemiechów z wójtostwem i trzy folwarki, które w tym czasie posiadał Ignacy Krasiński (…). Po zajęciu tych dóbr przez rząd autryacki w roku 1772, tenże sprzedał ją w roku 1789 Krasińskiego za cenę lustracyjną…”

 

( na podstawie Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego i innych Krajów Słowiańskich pod red. B. Chlebowskiego i Wł. Walewskiego, W-wa, nakł. Wł. Walewskiego, druk”Wieku” – Nowy Świat Nr 61, 1889 str. 543 )

Podczas I wojny światowej Siemiechów był terenem działań wojennych, albowiem na liniach rozciągniętych wzgórzami Siemiechowa, Gromnika, Chojnika toczyły się zacięte walki. Zginęło wielu żołnierzy, o czym świadczą gęsto zlokalizowane cmentarze wojenne. Wypalano doszczętnie wsie położone na linii bojowej. Z działaniami wojennymi przyszły choroby, głód, które pochłonęły wiele ofiar.

W okresie powojennym, szczególnie w latach 1945-1953, wielokrotnie zmieniano kierownictwo szkoły, skład grona pedagogicznego.

Również II wojna światowa zaznaczyła się dla Siemiechowa – podobnie jak dla całej gminy – dużymi stratami materialnymi,  zniszczeniami ich gospodarstw, śmiercią wielu mieszkańców , wielu wywieziono na roboty przymusowe do Niemiec, do obozów, innych zapędzano do prac ziemnych przy budowie okopów i rowów przeciwczołgowych.

15 stycznia 1945 roku teren gminy Gromnik został wyzwolony spod okupacji niemieckiej. Nastał czas pokoju, odbudowy zniszczeń wojennych, żmudnej pracy rolniczej, a także przemian w życiu politycznym, społecznym, kulturalnym i gospodarczym.

Ludność nie pozostawała jednak bierna wobec bezprawia wroga. Organizowano ruch oporu, a działania partyzanckie w okolicy paraliżowały niektóre posunięcia władz okupacyjnych.

Dzisiaj Siemiechów jest dobrze rozwijającą się miejscowością. Posiada także wiele walorów krajoznawczo-turystycznych, do których zaliczyć można m. in. stary, modrzewiowy, kryty gontem kościół z przełomu XV/XVI wieku. Przez Siemiechów biegnie też – do Jamnej szlak turystyczny im. Batalionu „Barbara”. Jest również wiele uroczych zabytków krajobrazowych.

 

 

 

GROMNIK

 

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1288 roku. Gromnik został założony na prawie niemieckim przy udziale Opactwa Tynieckiego za zgodą króla Władysława Łokietka. Historia mówi, że w naszej miejscowości od 1596 r. funkcjonowała szkoła podstawowa. Znajdują się tu zabytkowe budowle sakralne : jednonawowy, drewniany, gotycki kościółek pod wezwaniem św. Marcina ; w XVIII w. dodano mu elementów barokowych. Zainteresowanie budzi, okazały nowy kościół i jego otoczenie – kolorowy od wiosny do jesieni skalniak i wywołująca niezwykły nastrój Droga Krzyżowa. Śladem dawnej świetności jest dwór z I połowy XIX w. murowane, odnowiony, a wokół park.

 

KĄŚNA

 

 

Wieś została ulokowana na prawie niemieckim, tzw. „ surowym korzeniu ”, czyli po uprzednim wykarczowaniu lasu. Nazwa wywodzi się prawdopodobnie od czasownika „ kąsać ” w znaczeniu – zadawać ciosy, ranić. Tereny wsi są bardzo widokowe w związku z licznymi wierzchołkami, łagodnymi stokami, oraz garbami i działami poprzedzanymi lasem i strumieniami. W Kąśnej Dolnej ciekawostką jest zabytkowy, klasyczny XIX – wieczny dworek, posiadłość po Ignacym Janie Padarewskim. Urządzono tam muzeum po wielkim patriocie i światowej sławy pianiście. Rok 2001 jest ogłoszony rokiem Paderewskiego. Dodatkową atrakcją są koncerty letnie.

 

 

TUCHÓW

 

 

Leży na brzegach rzeki Białej zataczającej w tym miejscu duże półkole. Ze wszystkich stron otaczają go wzgórza pokryte lasami, co stwarza malowniczy krajobraz. Historia Tuchowa jest ciekawa i bogata. Pierwsza informacja o Tuchowie pojawiła się w 1105 r. w dokumencie wystawionym przez legata papieskiego Idziego. Na początku XIV w. na lewym brzegu Białej rozpoczęto wydobywanie soli. Dzięki niej w roku 1340 Kazimierz Wielki nadał miejscowości prawa miejskie na prawie magdeburskim. Zatwierdzono też herb miasta : dwa złote klucze skrzyżowane mieczem po środku. Do zabytków Tuchowa należą :

• Rynek ( wytoczony 1341 r. ) i ratucz murowany, piętrowy
• Kościół Najświętszej Marii Panny zbudowany w latach 1677 – 1682 w stylu barokowym, jednonawowym
• Kościół św. Jakuba zbudowany w latach 1791 – 97 utrzymany w stylu późno barokowym, murowany, bazylikowy
• Zabytkowe domy z pod cieniami z XIX w.
• Budynek klasztorny oo. Redemptorystów z XIX w. z atrakcjami : ruchoma szopka, muzeum misyjne, muzeum etnograficzne.

 

CIĘŻKOWICE

 

Miasto położone na prawym brzegu Białej na Pogórzu Ciężkowickim. Okoliczne szczyty osiągają wysokość od 380 – 450 m n. p. m. Pierwsze wzmianki o Ciężkowicach sięgają X wieku. Zaś za panowania Władysława Łokietka otrzymały prawo magdeburskie, a Kazimierz Wielki nadał Ciężkowicom przywileje, dzięki którym stały się miastem królewskim. Władysław Jagiełło przejeżdżając w 1388 r. przez miasto ponownie zatwierdził jego prawa. Dogodne położenie na szlaku handlowym, a także odbywające się tu targi powodowały szybkie bogacenie się mieszczan. Miasto słynęło z wyrobu doskonałego sukna i garncarstwa, w 1510 r. istniał tu już szpital, a 30 lat później założono wodociągi. Pod koniec XVI w. posiadało 3 młyny, jatki, kramy, wagę przy ratuszu, miało prawo do 13 jarmarków. Epidemia cholery, wojny szwedzkie i inne kataklizmy XVI w. przyczyniły się do powolnego upadku. W 1934 r. Ciężkowice zostały pozbawione praw miejskich.

 

Ciekawostki:

 

• Legenda obrazu „ECCE HOMO” z kościoła parafialnego,
• Legenda „SKAMIENIAŁEGO MIASTA”,
• Muzeum przyrodnicze Tomków,
• Fauna i flora Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego,
• Drewniane domy w rynku z XVIII i XIX w., Ratusz,
• Kapliczka z kamiennym posągiem św. Floriana z XIX w.